در این مطلب، 17 حدیث از رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در مورد اطعام، تقدیم میگردد. امیدوارم فرهنگ اطعام و به ویژه اطعام نیازمند برای جلب رضای خداوند متعال، در جامعه نهادینه شود.

1) أحبّ الأعمال إلى اللَّه من أطعم من جوع أو دفع عنه مغرما أو كشف عنه كربا
بهترين كارها در پيش خدا آنست كه بينوائى را سير كنند، يا قرض او را بپردازند يا زحمتى را از او دفع نمايند.

2) إذا أتى أحدكم خادمه بطعامه قد كفاه علاجه و دخانه فليجلسه معه فإن لم يجلسه معه فليناوله أكلة أو أكلتين.
وقتى خادم شما غذائى مى‏آورد كه آن را تهيه كرده و دود آن را خورده بايد وى را با خويشتن بنشاند و اگر او را ننشاند يك يا دو لقمه باو بدهد.
3) أطعموا طعامكم الأتقياء و أولوا معروفكم المؤمنين.
غذاى خود را به پرهيزكاران بخورانيد و نيكيهاى خود را در باره مؤمنان انجام دهيد.
4) أفضل الأعمال أن تشبع كبدا جائعا.
بهترين كارها آنست كه گرسنه را سير كنى.
5) ألا أنبئك بشرّ النّاس؟ من أكل وحده و منع رفده و سافر وحده و ضرب عبده، ألا أنبئك بشرّ من هذا؟ من يخشى شرّه و لا يرجى خيره ألا أنبئك بشرّ من هذا؟ من باع آخرته بدنيا غيره ألا أنبئك بشرّ من هذا؟ من أكل الدّنيا بالدّين.
ميخواهى ترا از كسى كه از همه مردم بدتر است خبر دهم؟.، آن كس كه تنها غذا خورد و بكسى چيزى ندهد و تنها سفر كند و بنده خويش را بزند، ميخواهى ترا از كسى كه بدتر از اوست خبر دهم؟
آنكه از شر او بترسند و بخيرش اميد نداشته باشند ميخواهى ترا از كسى كه بدتر از اوست خبر دهم؟
آنكه آخرت خويش را بدنياى ديگرى فروشد ميخواهى ترا از كسى كه بدتر از اوست خبر دهم؟ آنكه بوسيله دين از دنيا بهره‏مند شود
6) إنّ اللَّه تعالى يدخل بلقمة الخبز و قبضة التّمر و مثله ممّا ينفع المسكين ثلاثة الجنّة، صاحب البيت الآمر به و الزّوجة المصلحة و الخادم الّذي يناول المسكين.
خداوند بوسيله يك لقمه نان و يك مشت خرما و امثال آن كه فقير را سودمند افتد سه تن را ببهشت ميبرد صاحب خانه كه بدادن آن فرمان دهد و زنى كه آن را آماده كند و خادمى كه آن را بفقير دهد.
7) إنّ اللَّه تعالى يقول يوم القيامة يا ابن آدم مرضت فلم تعدني، قال يا ربّ كيف أعودك و أنت ربّ العالمين؟ قال أما علمت أنّ عبدي فلانا مرض فلم تعده؟ أما علمت أنّك لو عدته لوجدتني عنده؟ يا ابن آدم استطعمتك فلم تطعمني فقال يا ربّ و كيف أطعمك و أنت ربّ العالمين؟ قال أما علمت أنّه استطعمك عبدي فلان فلم تطعمه؟ أما علمت أنّك لو أطعمته لوجدت ذلك عندي؟ يا ابن آدم إستسقيتك فلم تسقني قال يا ربّ كيف أسقيك و أنت ربّ العالمين؟ قال استسقاك عبدي فلان فلم تسقه أما إنّك لو سقيته لوجدت ذلك عندي.
خداوند روز رستاخيز گويد آدميزاد! بيمار شدم مرا عيادت نكردى، گويد خدايا چگونه ترا كه پروردگار جهانيانى عيادت كنم گويد مگر نمى‏دانى كه فلان بنده من بيمار بود و او را عيادت نكردى مگر نمى‏دانى كه اگر او را عيادت ميكردى مرا پيش او مى يافتى؟ ... آدميزاد! من از تو غذا خواستم بمن غذا ندادى! گويد پروردگارا چگونه ترا كه پروردگار جهانيانى غذا دهم؟ گويد مگر نمى‏دانى كه فلان بنده من از تو غذا خواست و باو غذا ندادى! مگر نمى دانى كه اگر او را غذا مى‏دادى اكنون پاداش آن را پيش من مييافتى آدميزاد از تو آب خواستم بمن‏ آب ندادى! گويد چگونه ترا كه پروردگار جهانيانى آب بدهم؟
گويد فلان بنده من از تو آب خواست باو آب ندادى اگر باو آب داده بودى اكنون پاداش آن را پيش من مى‏يافتى.
8) أيّما مسلم كسا مسلما ثوبا على عري كساه اللَّه تعالى من خضر الجنّة و أيّما مسلم أطعم مسلما على جوع أطعمه اللَّه تعالى يوم القيامة من ثمار الجنّة و أيّما مسلم سقى مسلما على ظماء سقاه اللَّه يوم القيامة من الرّحيق المختوم.
هر مسلمانى كه مسلمان برهنه را بپوشاند خداوند از پارچه‏هاى سبز بهشت بدو بپوشاند و هر مسلمانى كه مسلمان گرسنه را سير كند خداوند روز رستاخيز از ميوه‏هاى بهشت بدو بچشاند و هر مسلمانى كه مسلمان تشنه‏اى را سيراب كند خداوند روز قيامت از شربت سر بمهر به او بنوشاند.
9) ثلاثة في ظلّ العرش يوم القيامة يوم لا ظلّ إلّا ظلّه: و اصل الرّحم يزيد اللَّه في رزقه و يمدّ في أجله و امرأة مات زوجها و ترك عليها أيتاما صغارا و قالت: لا أتزوّج على أيتامي حتّى يموتوا أو يغنيهم اللَّه و عبد صنع طعاما فأضاف ضيفه و أحسن نفقته فدعا عليه اليتيم و المسكين فأطعمهم لوجه اللَّه عزّ و جلّ.
سه كس روز رستاخيز هنگامى كه سايه‏اى جز سايه عرش نيست در سايه آن جاى دارند، كسى كه با خويشان نيكى كند خداوند روزى او را زياد و عمرش را دراز كند و زنى كه شوهرش بميرد و اطفال صغيرى باقى گذارد و وى گويد من با وجود يتيمان خود شوهر نميكنم تا بميرند يا خداوند آنها را بى‏نياز كند و كسى كه غذائى فراهم آورد و بمهمان خود بخوراند و پذيرائى او را كامل كند سپس يتيم و فقير را بر آن دعوت كند و آنها را براى رضاى خدا غذا دهد.
10) شرّ الناس من أكل وحده و منع رفده و جلد عبده و شرّ منه من لا يقيل عثرة و لا يقبل معذرة و شرّ منه من لا يرجى خيره و لا يؤمن شرّه.
بدترين مردم آن كس است كه تنها غذا خورد و رسيده خويش را بى‏نصيب كند و بنده خويش را بزند و بدتر از او كسى است كه خطائى را نبخشد و عذرى نپذيرد و بدتر از او كسى است كه بخيرش اميد نيست و از شرش امان نيست.
11) عليك بحسن الكلام و بذل الطّعام.
سخن نيك گوى و غذا بكسان ده‏
12) لأن أطعم أخا في اللَّه مسلما لقمة أحبّ إليّ من أن أتصدّق بدرهم و لأن أعطي أخافي اللَّه مسلما درهما أحبّ إليّ من أن أتصدّق بعشرة و لأن أعطيه عشرة أحبّ إليّ من أن أعتق رقبة.
اين كه در راه خدا لقمه‏اى ببرادر مسلمانى بخورانم نزد من محبوب‏تر است تا درهمى صدقه دهم و اين كه در راه خدا درهمى ببنده مسلمانى ببخشم نزد من محبوب‏تر است تا ده درهم صدقه كنم و اين كه ده درهم ببخشم پيش من محبوب‏تر است كه بنده‏اى آزاد كنم.
13) لا تصاحب إلّا مؤمنا و لا يأكل طعامك. إلّا تقىّ‏
جز با مؤمن مصاحبت مكن و غذاى ترا جز پرهيزگار نخورد.
14) لا يشبع المؤمن دون جاره‏
مؤمن نبايد بدون همسايه خود سير شود.
15) ما من عمل أفضل من إشباع كبد جائع.
هيچ كارى بهتر از سير كردن شكم گرسنه نيست.
16) من أطعم مسلما جائعا أطعمه اللَّه من ثمار الجنّة.
هر كه مسلمان گرسنه‏اى را غذا دهد خدا از ميوه‏هاى بهشت باو بخوراند.
17) من موجبات المغفرة إطعام المسلم السّغبان.
غذا دادن مسلمان گرسنه از موجبات آمرزيده شدن است.
منبع: نهج الفصاحه
*************************************************************************************************************

پی نوشت ها:

1) نهج الفصاحه، ح 76
2) همان، ح 127
3) همان، ح 328
4) همان، ح 403
5) همان، ح 464
6) همان، ح 760
7) همان، ح 775
8) همان، ح 1036
9) همان، ح 1220
10) همان، ح 1800
11) همان، ح 1968
12) همان، ح 2204
13) همان، ح 2460
14) همان، ح 2545
15) همان، ح 2583
16) همان، ح 2951
17) همان، ح 3035