1) استحيوا من اللَّه حقّ الحياء من استحيى من اللَّه حقّ الحياء فليحفظ الرّأس و ما وعى و ليحفظ البطن و ما حوى و ليذكر الموت و البلاء و من أراد الآخرة ترك زينة الحياة الدّنيا فمن فعل ذلك فقد استحيا من اللَّه حقّ الحياء.
از خداوند چنان كه شايسته است شرم كنيد، هر كه از خدا چنان كه شايد شرم كند سر و اعضاى آن را از گناه نگهدارد و شكم و متعلقات آن را از ناروا حفظ كند و مرگ و بلا را بخاطر داشته باشد و هر كه نعيم آن جهان را خواهد زينت اين جهان را ترك كند و هر كه چنين كند از خدا چنان كه بايد شرم كرده است.
2) أصلحوا دنياكم و اعملوا لآخرتكم كأنّكم تموتون غدا.

دنياى خويش را اصلاح كنيد و براى آخرت خويش بكوشيد چنان كه گوئى فردا خواهيد مرد .
3) اعمل عمل امرئ يظنّ أنّه لن يموت أبدا و احذر حذر امرئ يخشى أن يموت غدا.
چنان كار كن كه گوئى هيچ وقت نخواهى مرد و چنان بيمناك باش كه گوئى فردا خواهى مرد.
4) إنّ أشدّ النّاس ندامة يوم القيامة رجل باع آخرته بدنيا غيره.
پشيمانتر از همه مردم در روز قيامت، مردى است كه آخرت خود را بدنياى ديگرى فروخته است.
5) إنّ أشدّ النّاس عذابا يوم القيمة عالم لم ينفعه اللَّه بعلمه.
بروز رستاخيز عذاب دانشمندى كه خداوند او را از دانشش منتفع نكرده از همه مردم سختتر است.
6) إنّ العبد إذا كان همّه الآخرة كفّ اللَّه تعالى عليه ضيعته و جعل غناه في قلبه فلا يصبح إلّا غنيّا و إذا كان همّه الدّنيا أفشى اللَّه تعالى ضيعته و جعل فقره بين عينيه فلا يمسي إلّا فقيرا و لا يصبح إلّا فقيرا.
بنده اگر در آخرت دل بسته باشد خداوند دارائى او را بقدر كفاف كند و ثروتش را در قلبش قرار دهد و پيوسته بى‏نياز باشد و اگر بدنيا دل بسته باشد خداوند دارائى او را فراوان كند و فقر را رو برويش قرار دهد و پيوسته فقير باشد.
7) إنّ اللَّه يبغض كلّ عالم بالدّنيا جاهل بالآخرة.
خداوند هر كس را كه بكار دنيا دانا و در كار آخرت نادان است دشمن دارد.
8) تفرّغوا من هموم الدّنيا ما استطعتم فإنّه من كانت الدّنيا أكبر همّه أفشى اللَّه ضيعته و جعل فقره بين عينيه و من كانت الآخرة أكبر همّه جمع اللَّه تعالى أمره و جعل غناه في قلبه.
هر چند توانيد از غم دنيا فارغ مانيد زيرا هر كه غم جهان بيشتر خورد خداوند مالش را فراوان كند و فقر او را روبرويش نهد و هر كه غم آخرت بيشتر خورد خداوند كارش را بنظام آرد و بى‏نيازى او را در دلش قرار دهد.
9) ثلاثة من كنّ فيه يستكمل إيمانه رجل لا يخاف في اللَّه لومة لائم و لا يرائي بشي‏ء من عمله و إذا عرض عليه أمران أحدهما للدّنيا و الآخر للآخرة اختار أمر الآخرة على الدّنيا.
سه چيز است كه در هر كه باشد ايمان او كامل است. مردى كه در كار خدا از ملامت‏گران بيم ندارد و در كار خويش ريا نميكند و اگر دو كار پيش آيد كه يكى مربوط بدنيا و ديگرى مربوط به آخرت است كار آخرت را بر دنيا ترجيح دهد.
10) خيركم أزهدكم في الدّنيا و أرغبكم في الآخرة.
بهترين شما كسى است كه بدنيا بى‏رغبتتر و بآخرت راغب‏تر است.
11) خيركم من لم يترك آخرته لدنياه و لا دنياه لآخرته و لم يكن كلّا على النّاس.
بهترين شما كسى است كه آخرت خود را براى دنيا از دست ندهد و دنياى خود را براى آخرت از دست نگذارد و سربار مردم نباشد.
12) ريح الجنّة يوجد من مسيرة خمسمائة عام و لا يجدها من طلب الدّنيا بعمل الآخرة.
بوى بهشت را از پانصد سال راه توان يافت ولى هر كه دنيا را به عمل آخرت جويد از آن بى‏نصيب ماند.
13) شرّ النّاس من باع آخرته بدنياه و شرّ منه من باع آخرته بدنيا غيره.
بدترين مردم آن كس است كه آخرت خويش بدنيا فروشد و بدتر از او كسى است كه آخرت خويش بدنياى ديگرى فروشد.
14) فضوح الدّنيا أهون من فضوح الآخرة.
رسوائى دنيا آسانتر از رسوائى آخرت است.
15) من طلب الدّنيا بعمل الآخرة فما له في الآخرة من نصيب.
هر كه عمل آخرت كند و دنيا طلبد از آخرت بهره‏اى ندارد.
16) من يشته كرامة الآخرة يدع زينة الدّنيا.
هر كه حرمت آخرت خواهد زينت دنيا رها كند.
17) من أحبّ دنياه أضرّ بآخرته و من أحبّ آخرته أضرّ بدنياه فآثروا ما يبقى على ما يفنى.
هر كه دنيا را دوست دارد آخرت خود را زيان زند و هر كه آخرت را دوست دارد بدنياى خويش زيان زند، پس آنچه را باقيست بر آنچه فانيست ترجيح دهيد.
منبع : نهج الفصاحه