سؤال‏
آيا ذات پروردگار جهان محدود است يا نه؟ از اين گذشته عقل و فكر ما در وظايف خود محدود است يا خير؟ و آيا يك وجود محدود مى ‏تواند از چگونگى وجود نامحدودى آگاه شود؟
پاسخ‏
در پاسخ اين سؤالات و مشابه آن، توجّه خوانندگان گرامى را به نكات زير جلب مى‏ كنيم:

در بحث‏هاى خداشناسى و صفات خدا در محلّ خود ثابت شده است كه خداوند وجودى است «بى ‏نهايت در بى‏ نهايت» يعنى بى‏ پايان و نامحدود از هر نظر: نامحدود از نظر وجود، نامحدود از نظر علم و قدرت، نامحدود از نظر زمان و مكان، جايى نيست كه خدا نباشد، زمانى نيست كه خداوند در آن زمان وجود نداشته باشد، چيزى نيست كه خداوند نداند، كارى نيست كه خداوند نتواند آن را انجام دهد .
بنابر اين خداوند يك هستى مطلق و نامحدود و بى پايان در تمام جهات است و اين يك «اصل اساسى» در تمام بحث‏هاى مربوط به صفات خدا به شمار مى‏ رود و دانشمندان، غالب صفات خداوند را به اتّكاى همين اصل، ثابت مى ‏كنند.
از وجود خداوند كه بگذريم، همه چيز در اين جهان محدود است، محدود از نظر زمان و مكان، يا محدود از جهات ديگر.
بديهى است يك موجود محدود، هرگز نمى‏ تواند يك وجود نامحدود را آن‏چنان كه هست دريابد، اين است كه مى ‏گوييم درك ذات مقدّس خداوند آن‏چنان كه هست، براى بشر غير ممكن است؛ اطّلاع ما از آن وجود بى ‏پايان  يك اطّلاع اجمالى است، مى ‏دانيم كه هست، مى‏ دانيم كه علم و قدرت دارد، مى ‏دانيم تمام صفات كمال را دارد، امّا
از خصوصيّات هستى و علم و قدرت او (و به عبارت صحيح‏تر از كنه ذات و صفات او) بى‏ خبريم.
نه تنها كنه ذات خداوند براى ما مجهول است، بلكه حقيقت بسيارى از موجودات اين جهان كه دور و بر ما را گرفته است براى ما مجهول مى‏ باشد، هرگز بشر به حقيقت «حيات و زندگى» پى نبرده است؛ كنه قسمت زيادى از موجودات براى ما روشن نيست، ما فقط آنها را با آثار ويژه خود مى‏ شناسيم و از ذات و هويّت واقعى آنها بى‏ خبريم، انتظار اطّلاع بر واقعيّت تمام اشياى جهان، از بشر محدود كه با ابزار بسيار محدودى مجهّز است، انتظار بى‏ جايى است.
اصولًا فكر ما همچون پيمانه ‏اى است و ذات نامحدود پروردگار همچون اقيانوس بيكران، آيا اقيانوس را مى‏ توان در پيمانه جاى داد؟
از نظر تصوّر، هيچ محاطى نمى‏ تواند وجودى را كه از هر نظر محيط بر اوست دريابد.
آيا جنين (اگر عقل مى ‏داشت) مى‏ توانست تصوير صحيحى از مادر خود و قيافه و ساير مشخّصات او به دست آورد؟
البتّه نه؛ زيرا با اين كه هر دو محدودند، او محاط و مادر محيط بر اوست؛ با اين حال چگونه مى ‏توان انتظار داشت انسان به ذات بى‏ انتهاى پروردگار احاطه پيدا كند و حقيقت و كنه ذات او را در يابد؟!
منبع: پاسخ به پرسشهاى مذهبى،نوشته آیت الله مکارم شیرازی و آیت الله سبحانی