ابن ابی الحدید در صفحه 69 جلد اول شرح نهج البلاغه مینویسد: استادم ابوالخیر مصدق بن شبیب واسطی در سال 630 هجری به من گفت که خطبه شقشقیه را بر شیخ ابومحمد عبدالله بن احمد معروف به ابن خشاب (م 568) خواندم و وقتی به این قسمت رسیدم که ابن عباس گفت: « به خدا از هیچ چیز متاسف نشدم مگر قطع کلام علی علیه السلام ... » به من گفت: « اما من اگر این را از ابن عباس شنیده بودم به او میگفتم: آیا در نفس ابن عم تو مطلبی باقی ماند که در این خطبه نگفته باشد که تو اینک از عدم بیان آن متاسف باشی؟ به خدا قسم که غیر از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم احدی را باقی نگذاشت مگر آنکه مطلبی درباره او بیان کرد.» مصدق گوید: « ابن خشاب فرد شوخی بود. در اینجا به او گفتم: آیا به عقیده تو این خطبه ساختگی است؟»
و او گفت: « نه به خدا این خطبه را از کلام علی علیه السلام میدانم همانگونه که تو را به عنوان مصدق میشناسم.»
من گفتم: « بسیاری از مردم معتقدند این خطبه از ساخته های سید رضی است.»
ابن خشاب گفت: « رضی و غیر رضی کجا و این نفس کلام و اسلوب سخن کجا؟ ما رسائل رضی را در کلام نثر او دیده ایم و شیوه و سبک وی را آزموده ایم. اما این کلام از هر گونه ضعف و اختلال عاری است. به خدا قسم من این خطبه را در ماخذی دیده ام که 200 سال قبل از سید رضی تالیف شده بود. این خطبه را قبل از تولد نقیب ابواحمد پدر سید رضی مکتوب به خطوطی دیده ام که صاحب آن را میشناسم و میدانم که آیا اهل ادب بوده اند یا از دانشمندان.»
ابن ابی الحدید پس از نقل این ماجرا اضافه میکند: « من خود قسمت های زیادی از این خطبه را در نوشته های ابوالقاسم بلخی پیشوای معتزله در بغداد دیدم و او در خلافت مقتدر عباسی و به فاصله زیادی از سید رضی زندگی میکرد. علاوه بر آن قسمت های زیادی از این خطبه را در کتاب ابوجعفر بن قبه – از متکلمان امامیه – یافتم و آن کتاب مشهور و معروف به کتاب انصاف بود و نویسنده آن یعنی ابوجعفر از شاگردان ابوالقاسم بلخی بود که به فاصله زیادی از تولد سید رضی از دنیا رفته بود.»
منبع: کتاب تاریخ حدیث شیعه(معارف)؛ ص 63