یک: عمل به دانسته های متناسب با هر علمی: مثلا عمل به دانسته های اعتقادی آن است که همواره مورد توجه عقلانی انسان باشد و مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد تا کم کم به باور مبدل شده و در جان انسان رسوخ نماید و همواره در یک سطح از بینش نسبت به عالم باقی نماند؛ بلکه باور او به مبدا، معاد، غیب و ... روز افزون شود.

امام علی علیه السلام: « ما زکا العلم بمثل العمل به» ( فهرست موضوعی غررالحکم، باب علم )
امام صادق علیه السلام: « العلم مقرون الی العمل. فمن علم عمل و من عمل علم» ( بحار، ج2، ص 33)
امام باقر علیه السلام: « من عمل بما یعلم علمه الله ما لم یعلم» ( بحار، ج78، ص 179)
آیت الله بهجت میفرمودند: « آنچه را میدانید عمل کنید و در آنچه نمیدانید احتیاط کنید تا روشن شود و اگر روشن نشد، بدانید که بعضی معلومات را زیر پا گذاشته اید.»
دو: طلب فهم از خداوند: از نظر اسلام، آموزش مقدمه دانستن است و دانستن باید مقدمه فهمیدن باشد. پس دانستن هدف نیست بلکه مقدمه فهم است و فهم حالتی برای انسان استکه معانی، واقعیت ها و حقایق هستی و نحوه ارتباط آنها با مبدا هستی را خوب درک میکند و اینکه انسان برای رسیدن به این مقصود، چه چیزهایی را لازم دارد و از چه چیزهایی واقعا باید پرهیز کند و هدف واقعی دین و معارف و دستورهایش چیست. این فهم در عبارت های قرآن و سنت، به فقه تعبیر شده است. ( فهم، هیئت و حالتی برای انسان است که به واسطه آن، به حقیقت معانی آنچه فرا میگیرد پی میبرد) چه بسیار انسانهای بی سوادی که فهم آنان از خود و جهان هستی، بسیار بیشتر از کسانی است که به اصطلاحات عالمند. برای دستیابی به این مرتبه عالی از وجود، یعنی فهم، مقدمات و بسترهایی نیاز است که آموزش، دانستن و عمل به دانسته ها از جمله این زمینه هاست. اما تحقق ایت کمال در وجود انسان مستلزم لطف و عنایت الهی است. پس لازم است پس از فراهم آوردن مقدمات آن، با تضرع و التماس از آستان حضرت حق، درخواست فهم نمود.
رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم: « فربَّ حامل فقه غیر فقیه » (میزان الحکمه،ج6،ص 507)
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: طَلَبَةُ الْعِلْمِ ثَلَاثَةٌ فَاعْرِفْهُمْ بِأَعْيَانِهِمْ وَ صِفَاتِهِمْ صِنْفٌ يَطْلُبُهُ لِلْجَهْلِ وَ الْمِرَاءِ وَ صِنْفٌ يَطْلُبُهُ لِلِاسْتِطَالَةِ وَ الْخَتْلِ وَ صِنْفٌ يَطْلُبُهُ لِلْفِقْهِ وَ الْعَقْلِ فَصَاحِبُ الْجَهْلِ وَ الْمِرَاءِ مُوذٍ مُمَارٍ مُتَعَرِّضٌ لِلْمَقَالِ فِي أَنْدِيَةِ الرِّجَالِ بِتَذَاكُرِ الْعِلْمِ وَ صِفَةِ الْحِلْمِ قَدْ تَسَرْبَلَ بِالْخُشُوعِ وَ تَخَلَّى مِنَ الْوَرَعِ فَدَقَّ اللَّهُ مِنْ هَذَا خَيْشُومَهُ وَ قَطَعَ مِنْهُ حَيْزُومَهُ‏ وَ صَاحِبُ الِاسْتِطَالَةِ وَ الْخَتْلِ ذُو خِبٍ‏ وَ مَلَقٍ يَسْتَطِيلُ عَلَى مِثْلِهِ مِنْ أَشْبَاهِهِ وَ يَتَوَاضَعُ لِلْأَغْنِيَاءِ مِنْ دُونِهِ فَهُوَ لِحَلْوَائِهِمْ هَاضِمٌ وَ لِدِينِهِ حَاطِمٌ فَأَعْمَى اللَّهُ عَلَى هَذَا خُبْرَهُ وَ قَطَعَ مِنْ آثَارِ الْعُلَمَاءِ أَثَرَهُ وَ صَاحِبُ‏ الْفِقْهِ‏ وَ الْعَقْلِ‏ ذُو كَآبَةٍ وَ حَزَنٍ وَ سَهَرٍ قَدْ تَحَنَّكَ فِي بُرْنُسِهِ‏ وَ قَامَ اللَّيْلَ فِي حِنْدِسِهِ يَعْمَلُ وَ يَخْشَى وَجِلًا دَاعِياً مُشْفِقاً مُقْبِلًا عَلَى شَأْنِهِ عَارِفاً بِأَهْلِ زَمَانِهِ مُسْتَوْحِشاً مِنْ أَوْثَقِ إِخْوَانِهِ فَشَدَّ اللَّهُ مِنْ هَذَا أَرْكَانَهُ وَ أَعْطَاهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَمَانَهُ.(کافی،ج1،ص 49)
امام صادق عليه السلام فرمود: دانشجويان سه دسته‏ اند، ايشان را و صفاتشان را بشناسيد: دسته ‏اى دانش را براى نادانى و ستيزه جويند، و دسته‏ اى براى بلندى جستن و فريفتن جويند، و دسته ‏اى براى فهميدن و خردورزيدن جويند، يار نادانى و ستيزه (اولى) مردم آزار و ستيزه‏ گر است و در مجالس مردان سخنرانى ميكند، از علم ياد ميكند و حلم را ميستايد بفروتنى تظاهر ميكند ولى از پرهيزكارى تهى است خدا [از اين جهت‏] بينيش را بكوبد و كمرش را جدا كند و يار بلندى جستن و فريفتن (دومى) نيرنگ باز و چاپلوس است و بر همدوشان خود گردن فرازى كند و براى ثروتمندان پست‏تر از خود كوچكى نمايد، حلواى آنها را بخورد و دين خود را بشكند خدا او را [بر اين روش‏] بى ‏نام و نشان كند و اثرش را از ميان آثار علما قطع نمايد. و يار فهم و خرد (سومى) افسرده و غمگين و شب بيدارست، تحت الحنك خويش انداخته (خلوت گزيده) و در تاريكى شب بپا ايستاده است، ترسان و خواهان و هراسان عمل كند، بخود مشغول است، مردم زمانش را خوب ميشناسد و از مطمئن‏ترين برادرانش دهشت ناكست، خدا [از اين جهت‏] پايه‏ هاى وجودش را محكم كند و روز قيامت امانش عطا فرمايد.
سه: یاد دادن به دیگران: که باعث پی بردن به نواقص علم خویش است و نیز باعث میشود در اثر تبادل معلومات، به علوم دیگران هم پی ببریم و همچنین شکر نعمت است.
امام علی علیه السلام: « زکاة العلم نشره »(تصنیف غررالحکم، ص44)
نیز فرمود: « من کتم علما فکانه جاهل » ( همان )
نیز فرمود: « شکر عالم بر علمش، عمل به آن و یاد دادن آن به مستحقش میباشد.»(همان)
نیز فرمود: « زیبایی علم، نشر آن است.» (همان)
منبع: کتاب شرح حدیث عنوان بصری (استاد تحریری) صص 105-95

توجه: منابع معرفی شده برای روایات منابعی است که در کتاب شرح حدیث عنوان بصری ذکر شده است.